Hoofdstuk 1
Moçambique ten noorden van de Zambezi tot aan het midden van de 17e eeuw
1.6 Het hoofdmanschap van Undi
Geschreven door Arnold van Wickeren
Het derde Maravi-hoofdmanschap van belang draagt de titel Undi. Ofschoon deze chef in de 17e eeuwse documenten al in 1613 wordt genoemd, kan er weinig worden ontdekt over de geschiedenis van het koninkrijk tot in de 18e eeuw. Volgens de tradities van het Cewa-volk, is Undi een nauwe verwant van Kalonga en wanneer de scheiding zich voordoet waarbij Undi met zijn volgelingen vertrekt, wordt hij vergezeld door vele Koninklijke familieleden, met inbegrip van Nyangu, de rituele ‘moeder’ van de Kalongas. Het schijnt dat hierna alle Kalongas die geboren worden en opgroeien aan Undi’s hof en dat de troon van het opperhoofd van de Maravi wordt vervuld door een van de heersende bloedverwanten van Undi’s koninkrijk. Deze bizarre regeling, die het rituele karakter van Kalonga’s hoofdmanschap onderstreept, moet nadelig zijn geweest voor de ontwikkeling van een effectieve staat. Undi zou het bezit verworven hebben van Kaphirintiwa, het legendarische huis van de Maravi, en later zijn hoofdstad hebben gevestigd in Mano, ten noorden van Tete. Zoals bij Kalonga en Lundu, berust zijn macht op de controle van de lokale territoriale religieuze cultus, maar of dit zijn autoriteit over de oorspronkelijke bevolkingen versterkt, is niet zeker. Het draagt er op lange termijn weinig toe bij om de fragmentatie van de politieke autoriteit tegen te gaan en op den duur ontstaan er weer onafhankelijke hoofdmanschappen. De betrekkingen van deze chefs met Undi zijn gebaseerd op de uitwisseling van giften en vrouwen, op de herverdeling van tribuut en de handel in goederen met cliënten en aanhangers, en in de formele erkenning van Undi’s opperheerschappij.